Hướng Dẫn Cho Trẻ Ăn Dặm Đúng Cách

Từ khi bé được 6 tháng tuổi năng lượng từ sữa mẹ không đủ cung cấp cho bé. Do vậy, ăn dặm đúng cách là cần thiết để bù đắp khoảng cách thiếu hụt năng lượng này. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn cho trẻ ăn dặm đúng cách, các mẹ cùng tham khảo nhé.

Khi nào bắt đầu cho bé ăn dặm?

Từ 6 tháng tuổi lượng sắt dự trữ không còn, trẻ sẽ thiếu sắt nếu chỉ được cung cấp từ nguồn sữa mẹ. Do vậy ăn dặm sẽ là nguồn cung cấp đủ lượng sắt cần thiết bù đắp sự thiếu hụt đó. Nếu cơ thể trẻ không có đủ lượng sắt cần thiết trẻ sẽ bị thiếu máu. Khoảng thiếu hụt sắt lớn nhất vào lúc trẻ 6 -12 tháng. Nguy cơ thiếu máu lớn nhất cũng ở nhóm tuổi này.

Trước 4 tháng tuổi, cơ thể trẻ chưa có đủ men amylase để tiêu hóa chất bột. Do vậy, nếu cho bé ăn dặm trước 4 tháng dễ khiến bé dễ chán sữa mẹ nên bú ít đi. Bé gặp tình trạng thiếu hụt các dưỡng chất thiết yếu, quan trọng từ sữa mẹ. Điều này làm bé giảm sức đề kháng, tăng nguy cơ suy dinh dưỡng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình phát triển. Mặt khác, bé dễ có thể bị dị ứng thực phẩm do hệ tiêu hóa vẫn chưa hoàn thiện. Đặc biệt là những bé có cơ địa nhạy cảm. Bé có nguy cơ cao bị tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa vì hệ tiêu hóa non nớt chưa đủ men để xử lý thức ăn phức tạp.

Ngược lại, nếu cho bé ăn dặm muộn sau 6 tháng tuổi, nhiều khả năng trẻ sẽ đứng cân, tăng trưởng chậm. Bởi vì khi này sữa mẹ không cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ phát triển.

Ăn dặm như thế nào là đúng cách?

Cũng giống như những thay đổi khác đến với bé, việc ăn dặm nên được thực hiện từ từ. Bạn nên bắt đầu cho bé ăn dặm vào giữa các cử sữa mỗi ngày 1 lần. Sữa mẹ hay sữa bột vẫn nên được duy trì là nguồn cung cấp dưỡng chất chính khi bắt đầu cho bé ăn dặm.

 Ăn từ ít đến nhiều, từ loãng đến đặc dần

Ban đầu, mẹ lưu ý cho trẻ ăn dặm đúng cách bằng muỗng nhựa mềm để tránh làm tổn thương nướu răng của bé. Nên bắt đầu với một lượng ít và loãng. Một khi bé đã quen với chế độ dinh dưỡng mới, mẹ có thể tăng dần lượng thực phẩm và tăng độ đặc.

 Ăn từ ngọt đến mặn

Khi mới tập cho trẻ ăn dặm, mẹ nên bắt đầu với những thực phẩm có vị ngọt như táo, chuối, khoai lang (vì gần giống sữa mẹ). Cách tốt nhất là nghiền mịn và trộn với sữa mẹ hay sữa bột. Rồi sau đó mới cho bé thử đến các loại rau, thịt cá. Mẹ không nên nêm muối, bột ngọt hay bột nêm vào thức ăn của con.

 Làm quen với thực phẩm mới trong 3-5 ngày

Đây là cách giúp phát hiện bé có dị ứng với thực phẩm hay không. Sau thời gian này, nếu bé không có biểu hiện lạ, mẹ có thể cho bé thử món khác. Nếu bạn lo ngại bé có phản ứng với một loại thức ăn cụ thể nào đó hãy nói chuyện ngay với bác sĩ.

Nên chọn thời điểm thích hợp cho bé ăn dặm khi cả bạn và bé đều cảm thấy thoải mái, vui vẻ. Nếu bé không chịu một loại thực phẩm nào đó, hãy ngưng một vài ngày, sau đó bắt đầu trở lại.

 Chế độ ăn đầy đủ 4 nhóm thực phẩm

Khi bé đã quen với việc ăn dặm, bạn nên cho bé ăn chén bột hoặc cháo hoàn chỉnh với bốn nhóm thực phẩm sau:

 Nhóm cung cấp bột đường: gạo, bột, khoai.

Với trẻ mới bắt đầu ăn dặm không nên trộn thêm gạo nếp. Không nên trộn ý dĩ, hạt sen, đậu xanh vì dễ gây cảm giác chán khó ăn và chậm tiêu cho trẻ. Với trẻ trên 1 tuổi nên đa dạng thực đơn ăn dặm để tránh làm trẻ biếng ăn do ăn cháo quá lâu. Nên chế biến súp khoai tây thịt bò xay, bún, phở, bánh đa,… để trẻ hào hứng với bữa ăn.

 Nhóm cung cấp chất đạm: thịt nạc (lợn, gà), lòng đỏ trứng gà

Những thực phẩm giàu đạm dễ tiêu khuyến nghị dùng cho trẻ khi mới bắt đầu tập ăn dặm. Sau đó cho trẻ ăn đa dạng thịt bò, cá, tôm, cua… (khi sang tháng tuổi thứ 7).

 Nhóm cung cấp chất béo

Trẻ cần ăn cả dầu thực vật và mỡ động vật (mỡ gà, mỡ lợn…), với tỷ lệ tốt nhất là 6:4. Do đó nên xen kẽ các bữa dầu và mỡ. Các loại dầu thực vật nên ăn đa dạng (đậu nành, mè, ôliu, dầu cá hồi…) riêng dầu gấc không nên ăn hàng ngày mà chỉ nên 1-2 lần/tuần để tránh vàng da do thừa tiền vitamin A.

 Nhóm cung cấp chất xơ và vitamin: rau xanh và củ quả

Lưu ý đây là nhóm hầu như không cung cấp năng lượng nên không cho quá nhiều vào bữa bột, cháo của trẻ gây thấp năng lượng khẩu phần khiến trẻ chậm lên cân.Với trẻ bắt đầu ăn dặm nên chọn phần lá rau xanh mềm và bỏ phần cuống rau để tránh gây lợn cợn. Nếu trẻ táo bón có thể tăng cường thêm nhưng không nên quá nhiều.

Các phương pháp ăn dặm hiện nay

Ăn dặm kiểu truyền thống

Ăn dặm truyền thống là phương pháp ăn dặm lâu đời, được ưa chuộng sử dụng trong việc nuôi con nhỏ. Cách chế biến bao gồm việc xay nhuyễn các loại thức ăn và trộn chung vào loại đồ ăn chính. Ban đầu mẹ có thể trộn với bột, sau đó là các loại thịt, cá, rau, củ để tạo ra các món cháo và bột khác nhau.

 Ăn dặm kiểu Mỹ (ăn dặm tự chỉ huy)

Thái thức ăn thành lát mỏng, bày lên khay đựng thức ăn. Bé ngồi tự lấy thức ăn đưa vào miệng bằng tay. Với phương pháp này bé hoàn toàn chủ động trong việc ăn nên bé sẽ hứng thú và không có tâm lý sợ ăn. Tuy nhiên bé có thể chơi đùa vung vãi và ăn lượng thức ăn không đủ như mong muốn.

 Ăn dặm kiểu Nhật

Có thể nói đây là phương pháp cầu kì nhất, tốn nhiều thời gian của mẹ nhất. Bạn sẽ nấu thức ăn đủ bốn nhóm thành phần dinh dưỡng, tuy nhiên chúng ta không nấu chung vào một chén mà sẽ chia ra mỗi nhóm thực phẩm một chén nhỏ riêng. Trẻ sẽ được nếm riêng từng loại để cảm nhận mùi vị và không bị ngán trong bữa ăn.

 Mỗi kiểu ăn dặm khác nhau có ưu điểm và khuyết điểm riêng. Chúng ta sẽ lựa chọn kiểu ăn dặm tùy theo từng bé,tâm lý, khẩu vị, môi trường sống hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ. Ngoài ra bạn có thể phối hợp giữa kiểu ăn dặm truyền thống với hiện đại để tăng hứng thú trong bữa ăn cho trẻ mà vẫn đảm bảo lượng thức ăn theo nhu cầu. Chúc bạn và bé yêu có một hành trình ăn dặm hợp tác cùng nhau!